Kannabinoidy w leczeniu jaskry – THC

15 stycznia 202021 września 2021 Jarosław Stadnik

Przegląd kilku badań potwierdzających możliwość leczenia jaskry i protekcji przed jej wystąpieniem za pomocą kannabinoidów. Jaskra to poważna choroba, której nie możemy lekceważyć. Odpowiednio szybka reakcja na pojawiające się objawy pozwoli uchronić nas przed uszkodzeniem nerwu wzrokowego.

Geneza

Przyczyna powstawania jaskry może być genetyczna – pierwszy stopień pokrewieństwa (rodzeństwo, rodzice) z chorymi na jaskrę znacznie zwiększa ryzyko zachorowalności. Jednak często jaskra pojawia się wśród osób, u których w rodzinie nigdy ta choroba nie występowała. Skąd bierze się to schorzenie? Lekarze nie potrafią znaleźć jednoznacznej odpowiedzi, ale pewne czynniki wyraźnie zwiększają ryzyko wystąpienia tej wady wzroku i należą do nich:

zaburzenia neurologiczne,
zaburzenia kardiologiczne,
migreny,
znaczna krótkowzroczność i dalekowzroczność,
przyjmowanie niektórych medykamentów
zła dieta,
cukrzyca
problemy z tarczycą.

Choroba polega na zawężeniu kąta przesączania w oku i upośledzeniu odprowadzania cieczy wodnistej wypełniającej wnętrze oka. Wynikiem tego jest wzrost ciśnienia śródgałkowego. Zbyt wysokie ciśnienie powoduje nieodwracalne uszkodzenie wzroku. Pamiętajmy, że nieleczona jaskra grozi całkowitą utratą wzroku.

Leczenie kannabinoidami

Wyniki badań już w latach siedemdziesiątych pokazują, że THC zmniejsza ciśnienie śródgałkowe. Jest to główny czynnik jaskry przyczyniającym się do uszkodzenia wzroku. Pierwsze takie raporty wzbudziły duże zainteresowanie, ponieważ w tym czasie konwencjonalne leki przeciw jaskrze powodowały różne działania niepożądane.

Kilka badań klinicznych wykazało, że kannabinoidy lub marihuana zmniejszają ciśnienie śródgałkowe w taki sposób, jak większość konwencjonalnych leków przeciwjaskrowych. Jest to prawdą, niezależnie od tego, czy kannabinoidy są podawane doustnie, dożylnie lub wziewnie.

Niestety kannabinoidy są lipofilowe – działa jak olej, a zatem nie przenika bariery rogówki i twardówki do wewnętrznych przedziałów oka w celu obniżenia ciśnienia. Krople do oczu nie przenikają bezpośrednio do oka, a wchłaniają się przez błony śluzowe powiek. Ale uwaga! Niedawno w USA doświadczony analityk nad konopiami Mahmoud ElSohly oświadczył, że jego załogo pracuje nad opracowaniem kropli do oczu o przenikalności bariery rogówki i twardówki oka oraz niespotykanej dotąd skuteczności w leczeniu jaskry.

Niezależnie, przyjmowanie kannabinoidów pozwala na utrzymanie obniżonego ciśnienia śródgałkowego od 3-ech do 6-ciu godzin.

Potwierdzenia naukowe

W 2018 r. naukowcy z Bloomington w stanie Indiana (USA) przeprowadzili doświadczenie na modelach zwierzęcych, w którym badano wpływ kannabinoidów poprzez ludzkie receptory na remisję objawów jaskry. Skutki stosowania miejscowo THC i CBD badano na żywych myszach, stosując tonometrię i pomiary poziomów mRNA. Ponadto zbadano lipidomiczne skutki leczenia za pomocą analizy lipidów.

Pojedyncze miejscowe zastosowanie THC znacznie obniżyło ciśnienie śródgałkowe o średnio 28 % przez 8 godzin u samców myszy. Efekt ten wynika z połączonej aktywacji dwóch receptorów CB1 i GPR18. Każdy wykazał obniżenie ciśnienia w oku po aktywacji. Odkryto również, że efekt był zależny od płci, silniejszy u samców myszy, a poziomy mRNA CB1 i GPR18 były wyższe również u samców. Stwierdzono, że CBD ma dwa przeciwstawne skutki dla ciśnienia w gałce ocznej, z których jeden dotyczył antagonizmu tonicznej sygnalizacji.

Stwierdzono, że THC obniża ciśnienie śródgałkowe poprzez aktywację dwóch receptorów – CB1 i GPR18 – ale w sposób zależny od płci.

Naukowcy z UK

Do podobnych założeń doszli naukowcu z Wielkiej Brytanii. Pilotażowe badanie zostało opublikowane w 2006 r. w Journal of Glaucoma. Celem tego badania była ocena wpływu na ciśnienie śródgałkowe oraz określenie bezpieczeństwa i tolerancji podawania małej dawki Δ-9-tetrahydrokannabinolu (THC) i kanabidiolu (CBD).

W jednym ośrodku przeprowadzono randomizowane, podwójnie maskowane, kontrolowane placebo, czterokierunkowe badanie krzyżowe, stosując ekstrakt medyczny THC i CBD. Sześciu pacjentów z nadciśnieniem ocznym lub wczesną jaskrą pierwotnego kąta otwartego otrzymało pojedynczą podjęzykową dawkę o 8 rano 5 mg THC, 20 mg CBD, 40 mg CBD lub placebo. Głównym miernikiem wyniku był pomiar ciśnienia śródgałkowego. Drugorzędowe wyniki obejmowały ostrość wzroku, parametry życiowe i efekty psychotropowe.

WYNIKI:
Dwie godziny po podjęzykowym podaniu 5 mg THC, ciśnienie w oku było na poziomie śr. 23,5 mm Hg. To znacznie niższe ciśnienie niż po placebo (27,3 mm Hg). Efekt powrócił do poziomu wyjściowego po 4-ech godzinach od podania dawki THC. Podawanie CBD nigdy nie zmniejszało ciśnienia. Dawka 20 mg nie miała istotnego wpływu na ciśnienie śródgałkowe. Jednak wyższa dawka CBD (40 mg) spowodowała przejściowe zwiększenie ciśnienie do 4-ech godzin od podania (23,2 do 25,9 mm Hg). Czynności życiowe, zawężenie obrazu i ostrość widzenia nie uległy istotnej zmianie. U jednego pacjenta wystąpiła przejściowa i łagodna reakcja paniczna po podaniu THC (ze względu na pierwsze doświadczenie pacjenta z tą substancją).

Pojedyncza podjęzykowa dawka THC wynosząca 5 mg zmniejszyła ciśnienie śródgałkowe i była dobrze tolerowana przez większość pacjentów.

Zamysł kluczowy

Najnowsze badania potwierdzają zdobytą wiedzę jeszcze z lat 70-tych. Co więcej, badania pozwoliły na większe zrozumienie istoty działania poszczególnych kannabinoidów, a to umożliwia skuteczniejsze leczenie jaskry poprzez obniżanie ciśnienia śródgałkowego. Szczepy konopi na przestrzeni lat ewoluowały w takie o wysokiej zawartości THC przy jednocześnie niskim CBD. Takie odmiany wydają się być odpowiednie dla osób z wczesnym stadium rozwoju choroby, gdyż badania wykazały, że wysokie stężenie CBD może blokować pełne działanie THC.

Bibliografia: