PTSD – zespół stresu pourazowego a CBD – dowody naukowe

Wzrost społecznego zainteresowania medyczną marihuaną oraz produktami pochodnymi obudził świat naukowy do prowadzenia wnikliwych badań nad tą rośliną. Szczególnym obiektem zainteresowania stał się kannabidiol (CBD), który ma niezwykły potencjał medyczny i co najważniejsze… nie odurza i jest legalny.Mimo iż w Polsce nie ma jeszcze badań prowadzonych nad wykorzystaniem CBD w leczeniu stresu pourazowego to na świecie przeprowadzono już kilka takich badań, a naukowcy zapowiadają kolejne publikacje.

Dowody naukowe

W lipcu 2018 r. zostało opublikowane badanie przeprowadzone wspólnie przez Laboratorium Neuropsychofarmakologii Podyplomowych Studium Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu z Santa Catariny oraz Laboratorium Psychofarmakologii Departamentu Farmakologii Federalnego Uniwersytetu w Santa Catarina.

Celem tego przeglądu było podkreślenie potencjału CBD do leczenia zaburzeń związanych z niewłaściwym zatrzymywaniem niechcianych wspomnień poprzez ocenę dowodów z badań przedklinicznych na modelach zwierzęcych do badań eksperymentalnych na ludziach.

Zespół stresu pourazowego (PTSD) charakteryzuje się słabą adaptacją do doświadczeń traumatycznych. Zaburzenie to dotyka około 10% ludzi z różnych przyczyn. Wykazano, że obecne terapie farmakologiczne PTSD są nieskuteczne i wywołują znaczne skutki uboczne. Od czasu odkrycia systemu endokannabinoidowego (eCB) i jego udziału w przetwarzaniu pamięci emocjonalnej może mieć kluczowe znaczenie w leczeniu PTSD. Manipulacja farmakologiczna sygnalizacją eCB stała się terapeutyczną możliwością leczenia PTSD przez  CBD. Kannabidiol jest fitokannabinoidowym składnikiem konopi siewnych i indyjskich bez psychoaktywnych efektów Δ9-tetrahydrokannabinolu. Badania przedkliniczne na różnych modelach behawioralnych gryzoni wykazały, że CBD może zarówno ułatwiać wygaszanie awersyjnych wspomnień, jak i blokować ich ponowną konsolidację poprzez stymulację systemu eCB. W badaniu klinicznym stosowano CBD w tym samym celu terapeutycznym u ludzi. Rzeczywiście, jak zaobserwowano w gryzoniach, ostatnie badania potwierdziły zdolność CBD do zmiany ważnych aspektów awersyjnych wspomnień u ludzi. Odnotowano znaczącą poprawę w symptomatologii PTSD.

Kolejne fakty

Badanie opublikowane w kwietniu 2019 r. przez Department Uniwersytetu Psychiatrii z Denver w Kolorado we współpracy z Departmentem Medycyny Neuropatycznej z Center Fort Collins w Kolorado również potwierdza powyższe badanie.

Badano wpływ doustnego podawania CBD na objawy PTSD w grupie 11 dorosłych pacjentów ambulatoryjnej kliniki psychiatrii. CBD podano w ramach elastycznego schematu dawkowania CBD pacjentom z diagnozą PTSD przez specjalistę zdrowia psychicznego. Pacjenci byli pod stałą i rutynową opieką psychiatryczną. Badani równoczesne przyjmowali leki psychiatryczne i byli poddani psychoterapii. Czas trwania badania wynosił 8 tygodni. Nasilenie objawów PTSD oceniano co 4 tygodnie za pomocą wypełnionej przez pacjenta listy kontrolnej PTSD dla kwestionariuszy DSM-5 (PCL-5). Zaobserwowano wyraźny spadek liczby wybudzeń z powodu koszmarów. Czterech pacjentów otrzymywało CBD wyłącznie w postaci kapsułek doustnych.

Jeden pacjent otrzymywał CBD tylko w postaci doustnego płynnego sprayu. 6 pacjentów otrzymywało obie postacie CBD jednocześnie lub zmieniono je w trakcie badania.

Wyniki

Z grupy 11 pacjentów 91% doświadczyło zmniejszenia nasilenia objawów PTSD, o czym świadczy wynik PCL-5 po 8 tygodniach. Średni całkowity wynik PCL-5 zmniejszył się o 28% w porównaniu z średnim wynikiem początkowym. Wyniki nasilenia zaburzenia spadły z 5182 do 3714 punktów. Po ośmiu tygodniach leczenia CBD, żaden pacjent nie przerwał leczenia z powodu działań niepożądanych. Był dobrze tolerowany przez całą grupę badanych i nie odnotowano skutków ubocznych czy interakcji z przyjmowanymi lekami.

Wnioski

Nie wnikając zbyt obszernie w ciężko zrozumiałą terminologię naukową – CBD oddziaływuje na receptory kannabinoidowe CB1 i CB2. Dzięki nim możliwa jest prawidłowa praca neurotransmiterów w synapsach połączeń neuronowych. Receptory CB1 skoncentrowane są głównie w mózgu, a z kolei receptory CB2 znajdują się w całym ciele i organach wewnętrznych człowieka. Wpływają na odporność organizmu i homeostazę. Mają kluczową rolę w neuroprotekcji komórek nerwowych. Stymulacja układu eCB ma relatywny wpływ na łagodzenie nerwic, stresu i depresji. Badania na ludziach i zwierzętach sugerują, że CBD może oferować korzyści terapeutyczne w zaburzeniach związanych z niewłaściwymi reakcjami na traumatyczne wspomnienia. Wpływ CBD na różne etapy awersyjnego przetwarzania pamięci sprawia, że ​​ten związek jest kandydatem na farmakologiczne uzupełnienie terapii psychologicznej PTSD. CBD wykazuje również profil działania z mniejszymi skutkami ubocznymi niż terapia farmakologiczna stosowana obecnie w leczeniu tego rodzaju zaburzeń. Ponadto nawet w dużych dawkach CBD nie wykazuje anksjogennego profilu związków, które bezpośrednio aktywują transmisję eCB.

Jednak nawet w obliczu dowodów wskazujących na modulację systemu eCB potrzebne są dalsze badania w celu lepszego zrozumienia mechanizmów neurobiologicznych. Potrzebne są również dodatkowe kontrolowane badania pokazujące skuteczność CBD w leczeniu PTSD u ludzi. Podjęto już wiele kroków, aby opracować preparat CBD z odpowiednim składem do jeszcze skuteczniejszego leczenia pacjentów z urazami i zaburzeniami związanymi ze stresem. Jedno jest pewne i udowodnione – CBD jest bezpieczne i skuteczne w terapii przy PTSD.