Marihuana w neuropatii – kannabinoidy w leczeniu bólu

Neuropatia jest choroba, która dotyka coraz więcej ludzi. Uszkodzeniu ulegają neurony w obwodowym układzie nerwowym wysyłając fałszywe informacje o bólu. Prowadzone na świecie badania wskazują, że konopie mają bezpośredni związek w łagodzeniu przewlekłego bólu i przyczyniają się do protekcji zdrowych neuronów.

Wiele kultur w swojej historii używało marihuany do leczenia różnych bolesnych dolegliwości. Ból neuropatyczny jest skomplikowanym schorzeniem, który jest trudny do wyleczenia za pomocą obecnych leków. Ostatnie odkrycie naukowe wyjaśniło złożoną rolę systemu endokannabinoidowego w patofizjologii bólu neuropatycznego. W tym artykule przeanalizowaliśmy kilka raportów badań klinicznych, które potwierdzają potencjał kannabinoidów w łagodzeniu objawów neuropatycznych.

Jak działają kannabinoidy?

Ból neuropatyczny jest stosunkowo powszechny i dotyka od 7% do 8% populacji. Leczenie za pomocą dostępnej farmakologii obejmuje wysoki odsetek niepowodzeń. Uznaje się, że średnio 1 na 3 pacjentów otrzymujących leczenie ma korzyści terapeutyczne. W ostatnim dziesięcioleciu stosowanie konopi indyjskich i selektywnych kannabinoidów (syntetycznych kanabinoidów zawierających tylko tetrahydrokannabinol THC lub wyciągi lecznicze na bazie konopi zawierających kombinację THC i kanabidiolu CBD, lub te posiadające wyłącznie CBD) zyskało popularność w leczeniu bólu. Receptory kannabinoidowe (CB1 i CB2) są powiązane z procesami modulacji bólu, a ich stymulacja powoduje hamujące działanie na odpowiedzi bólowe. Ponadto wykazano, że endokannabinoidy oddziałują z innymi układami receptorowymi, w tym z receptorami adrenergicznymi i receptorami opioidowymi kwasu γ-aminomasłowego. Te receptory biorą udział w mechanizmie łagodzenia bólu przez popularne leki farmakologiczne, które są niestety niebezpieczne przy długotrwałym przyjmowaniu

Przegląd badań naukowych

Przeanalizowaliśmy bieżące podstawowe badania naukowe i dane z ostatnich randomizowanych badań kontrolowanych oceniających marihuanę do leczenia bólu neuropatycznego. Badania te obejmowały pacjentów o różnych etiologiach bólu neuropatycznego. Obejmowały marihuanę medyczną o różnych stężeniach THC, wyciągi z konopi i syntetyczne kannabinoidy przy różnych drogach podawania.

Wyniki niezależnych od siebie badań były zgodne i wykazały skuteczność kannabinoidów w leczeniu bólu neuropatycznego o wartościach podobnych do obecnych farmakoterapii. Wyniki sugerują, że marihuana może być tak tolerowana i skuteczna jak obecne leki neuropatyczne, jednak potrzebne są dalsze badania w celu ustalenia długoterminowych skutków zażywania marihuany. Ponadto potrzebne są dalsze badania w celu optymalizacji proporcji kannabinoidów w celu udoskonaleniu terapeutycznej roli marihuany w leczeniu bólu neuropatycznego.

W wielu przypadkach potwierdziła się rola selektywnych kannabinoidów w leczeniu bólu neuropatycznego opornego na zalecane leki pierwszego i drugiego rzutu (leki przeciwdrgawkowe, przeciwdepresyjne, opioidy). W swoich najnowszych opublikowanych wytycznych Canadian Pain Society zaleca stosowanie selektywnych kannabinoidów jako trzecia linia leczenia bólu neurologicznego.

Badania

Michael H. Andreae, 2015 r. 5 badań, 178 pacjentów

Andreae z grupą specjalistów przeprowadzili 5 randomizowanych kontrolowanych badań z udziałem 178 pacjentów z Ameryki Północnej. Wszyscy mieli neuropatię przez co najmniej 3 miesiące z poziomem bólu wynoszącym co najmniej 3 w skali 10. W dwóch badaniach uczestniczyli pacjenci z neuropatią związaną z HIV. W pozostałych 3 badaniach uczestniczyli pacjenci z regionalnym zespołem bólowym  związanym z zespołem pourazowym cukrzycy lub uszkodzeniem rdzenia kręgowego. We wszystkich badaniach wykorzystano całą roślinę konopi indyjskich dostarczoną przez NIDA. Wyniki były określone po dwóch tygodniach na podstawie wywiadu z badanymi osobami. Okazało się, że 1 na 5  pacjentów leczonych marihuaną odczuł zmniejszenie bólu o co najmniej 30%.

Shannon M. Nugent. 2017 r. 13 badań, 246 pacjentów

W badaniu oceniano wpływ różnych preparatów na bazie marihuany na centralny lub obwodowy ból neuropatyczny. W badaniu oceniono wpływ preparatów na bazie konopi na łagodzenie bólu u dorosłych osób. W badaniu wykorzystano Nabiximol® – niesyntetyczny produkt farmaceutyczny w postaci aerozolu do stosowania w jamie ustnej o znormalizowanym składzie i dawce. Przyjmowany przez badanych w dawce tetrahydrokanabinolu [THC] 2,7 mg i kanabidiolu 2,5 mg. Pacjenci zgłaszali poprawę w bólu neuropatycznym o 30%.

Shannon przeprowadził jeszcze kilka badań z wykorzystaniem całej rośliny oraz inne z użyciem wyizolowanych kannabinoidów. Wyniki wszystkich badań były ze sobą zgodne i potwierdzają wpływ na blokowanie fałszywych sygnałów bólowych o około 30%.

Mücke M,  2018 r. 16 badań, 1750 pacjentów

W raporcie przygotowanym dla Cochrane przeanalizowano 16 badań (u 1750 pacjentów) trwających od 2 do 26 tygodni. W badaniu wykorzystano aerozol do stosowania w jamie ustnej Nabilon® z kombinacją THC i CBD pochodzenia roślinnego.

W przypadku leczenia opartego na konopiach indyjskich 50% badanych osób osiągnęło ulgę w bólu. U 39% przyjmujących Nabilon® wystąpiło zmniejszenie ogólnej skali bólu o 30%.

Wnioski

Publikacji i raportów przeprowadzonych badań jest na chwilę obecną naprawdę sporo. Porównując je ze sobą nietrudno zauważyć zgodność wyników. Dalsza ocena długoterminowej tolerancji, skuteczności i potencjalnego uzależnienia ma kluczowe znaczenie dla ustalenia ryzyka w stosunku do korzyści medycznych kannabinoidów. Pomimo tego, zestawienia przeprowadzonych badań wyraźnie potwierdzają zdolność łagodzenia bólu konopi indyjskich oraz zatwierdzonych leków na bazie tej rośliny. Osoby uczestniczące w badaniach nie zgłaszały skutków ubocznych prowadzonej terapii. Podczas prowadzonych badań odkryto, że kannabinoidy oddziałują nie tylko na neurony kannabinoidowe w układzie nerwowym człowieka, ale także na receptory opioidowe oraz adrenergiczne, które są bezpośrednio związane z przekazywaniem sygnałów bólowych.